Terapia zaburzeń artykulacji (wad wymowy) ma na celu:
- usunięcie wszelkich form wadliwych realizacji dźwięków,
- wytworzenie na ich miejsce nowych, prawidłowych,
- utrwalenie ich w mowie kontrolowanej i spontanicznej.
Pojęcie wadliwe formy realizacji dźwięków oznacza przede wszystkim deformację dźwięków, a po zakończeniu procesu rozwoju mowy również substytucję i elizję.
Terapię wad wymowy rozpoczyna się - w przypadku paralalii i mogilalii - po zakończeniu procesu rozwoju mowy dziecka, tj. około 5-6 roku życia dziecka, natomiast w przypadku deformacji - bez względu na wiek dziecka.
W terapii zaburzeń artykulacji, oprócz ogólnych zasad postępowania terapeutycznego, należy dodatkowo uwzględnić następujące zasady szczegółowe (metodyczne uwagi), które wynikają ze specyfiki zaburzeń artykulacji:
- nie należy poprawiać zniekształcanej głoski lecz tworzyć nową,
- każde polecenie, ćwiczenie powinno być najpierw wykonane przez logopedę,
- konieczne jest częste powtarzanie przerobionego materiału w coraz to inny sposób,
- każda ćwiczona głoska powinna być dobrze utrwalona (jest wymawiana przynajmniej w mowie kontrolowanej) zanim przejdzie się do korygowania następnej,
- należy ćwiczyć głoski w różnych kontekstach, układach i sąsiedztwach fonetycznych,
- nie należy prowadzić ćwiczeń na wyrazach, których dziecko nie zna i nie rozumie,
- nie należy stosować wyrazów, w których występuje więcej niż jedna z ćwiczonych głosek,
- zawsze pamiętać o różnicowaniu słuchowym wywołanej głoski z jej wcześniejszą (nieprawidłową) artykulacją,
- różnicować ćwiczoną głoskę z głoskami podobnymi (różniącymi się jedną cechą fonologiczną),
- przy uczeniu nowych elementów języka należy uwzględniać ich frekwencyjność w mowie dziecka,
- jeżeli nieprawidłowa wymowa dotyczy więcej niż jednego dźwięku, to przy ustalaniu kolejności korygowania dźwięków bierze się pod uwagę kolejność pojawiania się ich w toku rozwoju mowy,
- przy różnych formach nieprawidłowej realizacji dźwięków najpierw usuwa się elizje, potem substytucje, a na końcu deformacje.
Etapy pracy w terapii zaburzeń artykulacji:
- przygotowawczy , którego celem jest usprawnienie narządów mowy i słuchu;
- właściwej pracy logopedycznej , tj. wywołanie w izolacji prawidłowej artykulacji zaburzonej głoski;
- utrwalania wywołanego dźwięku , w izolacji, w sylabach, wyrazach (we wszystkich możliwych pozycjach), zdaniach, krótkich tekstach i różnorodnym materiale językowym;
- automatyzacji wywołanego dźwięku , polega na oderwaniu od świadomości faktu wymowy, dzięki utrwaleniu wzorców kinestetyczno - ruchowych i autokontroli słuchowej.