logopedia.net.pl

Metoda Ireny Majchrzak

Nauka czytania wg koncepcji I. Majchrzak rozpoczyna się od globalnego czytania własnego imienia. Każde dziecko otrzymuje swoje własne słowo, charakterystyczną kombinację liter, która oznacza osobę o szczególnym imieniu, np. Kasia, Damian, Ewa itd. Tak więc, już od początku dziecko wchodzi w świat pisma, jako w świat znaczeń a nie izolowanych liter. Akt inicjacji powinien być przeprowadzony od razu u progu przedszkola z każdym dzieckiem, niezależnie od jego wieku. Zdaniem autorki metody największe korzyści odnoszą dzieci najmłodsze, ponieważ będą one miały szansę swobodnego, wolnego od przymusu obcowania z pismem na długo przedtem, nim doświadczą, że należy ono do sfery objętej szkolną dyscypliną. Otrzymanie kartki z własnym imieniem powinno być elementem pomagającym w orientacji i w przestrzeni. Znaczki, którymi oznacza się miejsca w szatni, łazience stają się zbyteczne, ponieważ symbol tożsamości dziecka, abstrakcyjny napis już dziecko trzyletnie jest w stanie zrozumieć.

Za pomocą wprowadzonego słowa-klucza każde dziecko może w najłatwiejszy i najbardziej naturalny dla siebie sposób odkryć alfabetyczną strukturę pisma. Jest to relacja znaczeniowa między wyrazem napisanym a słowem mówionym. Dziecko odkrywa, że napisany wyraz jest nośnikiem tego samego znaczenia, co słowo mówione i że kompozycja liter w wyrazie zależy od brzmienia tego słowa. Np. Ola otrzymując wizytówkę - swoje imię rozumie, że to ona sama nadaje znaczenie napisanemu słowu Ola i że to ją samą to słowo oznacza.

Kontakt z własnym imieniem niesie duży ładunek emocjonalny, co sprzyja dalszej drodze poznania. Dziecko ma możliwość zwrócić uwagę na szczególne brzmienie swego imienia i zaobserwować, że wystąpiły w nim różne, określone litery. Jest to dla niego bardzo istotne, ponieważ uczy się ono liter przez obserwację - z pismem styka się przecież w różnych sytuacjach, a dorośli powinni jedynie ten kontakt umacniać.

Ogólnie wiadomo, że rozwój dziecka to sprawa indywidualna. Jedne dzieci bardzo szybko przyswajają wiadomości, zdobywają nowe umiejętności, inne zaś napotykają na spore trudności. Dla wielu dzieci wejście w świat pisma jest sprawą prostą i naturalną, ale są i takie, dla których przyswojenie umiejętności czytania stanowi ogromną trudność. Pracując według metody I. Majchrzak dostarczamy dzieciom dużo pozytywnych bodźców w kontaktach ze słowem pisanym, co ułatwia im odkryć tajemnicę pisma.

Wprowadzanie w świat pisma w oparciu o metodę I. Majchrzak możemy rozpocząć z dziećmi w każdym wieku przedszkolnym. Sprawdza się ona zarówno u trzy, jak i sześciolatków. W każdej grupie wiekowej realizowane są bowiem inne zadania z uwzględnieniem zasady stopniowania trudności oraz poziomu indywidualnego rozwoju dziecka. Stosowanie zadań na miarę możliwości dziecka stwarza mu możliwość osiągania swojego własnego sukcesu, a opanowanie nowej umiejętności pozwala mu czuć się lepiej i bezpieczniej.

Początkiem drogi dziecka do umiejętności czytania jest akt inicjacji poprzez wprowadzenie wizytówki. W dalszej kolejności I. Majchrzak proponuje:

  • ścianę pełną liter , na którą składają się dwa zbiory znaków: imiona i litery;
  • prezentację alfabetu wszystkich liter (dużych i małych), każda litera musi być opisana ze względu na jej kształt, jak i na brzmienie;
  • targ liter obejmujący w pierwszej fazie układanie nowych wyrazów z liter swojego imienia, a następnie wyrazów z innych liter zdobytych drogą wymiany z innymi dziećmi;
  • grę w sylaby Masz słowo, czy nie masz słowa? , która polega na składaniu słów z sylab, w karty sylabowe można już wpisywać jednosylabowe słowa - rzeczowniki (np. kot, las, nos), wytworzy to u dziecka gotowość na spotkanie ze słowem, czyli ze znaczeniem;
  • nazywanie świata polegające na przyporządkowywaniu odpowiedniej nazwy (kartki z nazwami przedmiotów) do wszystkiego, co znajduje się wokół nas, a następnie do obrazków (układanki słowno-obrazkowe).

Bibliografia:

Majchrzak I., Wprowadzanie dziecka w świat pisma, WSiP, Warszawa 1995

Majchrzak I., Inicjacyjna funkcja imienia własnego w nauce czytania, w: Edukacja w przedszkolu, 9/1998