logopedia.net.pl

Przejawy zaburzeń słuchu mownego

Pojęciem słuch mowny (fonematyczny) określa się umiejętność rozróżniania (i utożsamiania) dźwięków mowy. Istota słuchu fonematycznego polega na rozpoznawaniu co najmniej dwóch różnych wrażeń odmiennych fonologicznie.

Rodzaje słuchu mownego:

  • słuch fonemowy,
  • słuch fonetyczny,
  • słuch prozodyczny,
  • analiza i synteza głoskowa/sylabowa.

Z. M. Kurkowski opisuje występujące w każdym rodzaju słuchu mownego dysfunkcje, objawy tych zaburzeń oraz ich etiologię.

Rodzaj słuchu mownegoDysfunkcja ObjawyEtiologia
Słuch fonemowy trudności z rozróżnianiem fonemówsubstytucje głosek (dyslalia)
  • ograniczona recepcja dźwięków mowy
  • agnozja słuchowa
  • opóźnienie dojrzewania struktur centralnego układu nerwowego odpowiedzialnych za percepcję dźwięków mowy
  • zaburzenia wsłuchiwania się (uwagi słuchowej i selekcji dźwięków)
  • brak stymulacji środowiskowej
Słuch fonetycznytrudności zróżnicowaniem głosek w ramach danej klasy głosek deformacje, niewłaściwe brzmienie głosek (dyslalia)
Słuch prozodyczny trudności z różnicowaniem rytmu, melodii, barwyzaburzenia płynności mówienia
Analiza i synteza głoskowatrudności w świadomym wyróżnianiu głosek w wyrazie, z zachowaniem ich kolejności trudności w czytaniu i pisaniu

Literatura:

Z. M. Kurkowski, Audiogenne uwarunkowania zaburzeń mowy, Audiofonologia 1997, t. 10