Pojęciem słuch mowny (fonematyczny) określa się umiejętność rozróżniania (i utożsamiania) dźwięków mowy. Istota słuchu fonematycznego polega na rozpoznawaniu co najmniej dwóch różnych wrażeń odmiennych fonologicznie.
Rodzaje słuchu mownego:
- słuch fonemowy,
- słuch fonetyczny,
- słuch prozodyczny,
- analiza i synteza głoskowa/sylabowa.
Z. M. Kurkowski opisuje występujące w każdym rodzaju słuchu mownego dysfunkcje, objawy tych zaburzeń oraz ich etiologię.
Rodzaj słuchu mownego | Dysfunkcja | Objawy | Etiologia |
Słuch fonemowy | trudności z rozróżnianiem fonemów | substytucje głosek (dyslalia) |
|
Słuch fonetyczny | trudności zróżnicowaniem głosek w ramach danej klasy głosek | deformacje, niewłaściwe brzmienie głosek (dyslalia) | |
Słuch prozodyczny | trudności z różnicowaniem rytmu, melodii, barwy | zaburzenia płynności mówienia | |
Analiza i synteza głoskowa | trudności w świadomym wyróżnianiu głosek w wyrazie, z zachowaniem ich kolejności | trudności w czytaniu i pisaniu |
Literatura:
Z. M. Kurkowski, Audiogenne uwarunkowania zaburzeń mowy, Audiofonologia 1997, t. 10