Status zawodowy polskiego logopedy nie jest jednoznacznie uregulowany. Logopeda może być zatrudniony w oświacie i służbie zdrowia. Droga rozwoju zawodowego logopedy jest inna w oświacie i inna w służbie zdrowia:

1. W oświacie logopeda obejmuje stanowisko nauczyciela i jako nauczyciel logopeda podlega Karcie Nauczyciela. Jego awans zawodowy przebiega analogicznie jak pozostałych pracowników oświaty - od nauczyciela stażysty do nauczyciela dyplomowanego.
2. W służbie zdrowia logopeda jest zatrudniony na stanowisku logopedy i podlega przepisom prawnym obowiązującym w tym resorcie. Logopeda w służbie zdrowia może uzyskać tytuł neurologopedy, po spełnieniu określonej procedury, zakończonej egzaminem państwowym (Rozporządzenie Ministra zdrowia z dnia 30 września 2002r. w sprawie uzyskiwania tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia) .

W związku z takimi uregulowaniami prawnymi prof. Zbigniew Tarkowski ma wątpliwość, czy logopeda to zawód, czy specjalizacja. Zwraca też uwagę na fakt, iż certyfikaty logopedy, wydawane przez stowarzyszenia oraz związki zawodowe, są dokumentami środowiskowymi, ale nie państwowymi i nie mają one mocy prawnej. Certyfikaty służą jedynie do podniesienia prestiżu zawodu w danym środowisku.

Prawne regulacje diagnozy logopedycznej:

1. Logopeda ma obowiązek diagnozowania oraz uczestniczenia w zespołach diagnostyczno-orzekających (Rozporządzenie Ministra Edukacji i sportu z dnia 7 stycznia 2003r. w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach) .
2. Logopeda ma stosować metody wystandaryzowane, np. testy (zgodnie z przyjętą w Polsce Międzynarodową Klasyfikacją Chorób i Zaburzeń Psychicznych ICD 10).
3. Postawienie diagnozy jest warunkiem otrzymania zlecenia z Narodowego Funduszu Zdrowia.

Prof. Zbigniew Tarkowski stoi na stanowisku, że ten, kto ma diagnozę, ma władzę. Diagnoza jest podstawą orzecznictwa i decyzji postdiagnostycznych. Tymczasem, logopeda stroni od przyjęcia odpowiedzialnej roli diagnosty i woli korzystać z diagnozy innych specjalistów. Często dochodzi do sytuacji, kiedy rola logopedy sprowadza się jedynie do prowadzenia ćwiczeń. Rezygnacja z aktywnego uczestnictwa w procesie diagnostycznym wyraźnie obniża status zawodu logopedy.

Cechy wyróżniające logopedę diagnostę wg Z. Tarkowskiego to:

• wysokie umiejętności diagnostyczne,
• odwaga profesjonalna,
• odpowiedzialność za ryzykowne decyzje diagnostyczne,
• autonomia zawodowa,
• umiejętność współpracy z innymi specjalistami na zasadach partnerskich,
• nonkonformizm.

Bibliografia:

Tarkowski Z., Neurologopedia, Wydawnictwo Fundacji "Orator", Lublin 2005