Dysleksja rozwojowa jest zespołem specyficznych trudności w uczeniu się. Rozróżnia się kilka postaci:

1. dysleksja - trudności w czytaniu
2. dysortografia - trudności w zastosowaniu poprawnej pisowni
3. dysgrafia - trudności w kształtnym pisaniu
4. dyskalkulia - trudności w uczeniu się matematyki

Obecnie istnieje wiele teorii na temat przyczyn i istoty dysleksji.

Według Richarda Davisa dysleksja nie jest skutkiem uszkodzenia mózgu, ani nerwów, nie powstaje też z powodu wadliwej budowy ucha wewnętrznego, czy gałki ocznej.

DYSLEKSJA jest wynikiem procesu myślenia i specyficzną reakcją na poczucie zamętu (dezorientacji).

Są dwa sposoby myślenia - werbalny i niewerbalny. Myślenie werbalne dokonuje się za pomocą słów. a niewerbalne wykorzystuje umysłowe obrazy pojęć lub idei. Dyslektycy preferują myślenie niewerbalne (myślenie obrazami). Słowa, które oznaczają realnie istniejące przedmioty nie sprawiają im kłopotu. Natomiast nie są w stanie myśleć słowami (słowa pułapki), których znaczenia nie są w stanie zobrazować (białe plamy) Prowadzi to do d e z o r i e n t a c j i. Jest to zjawisko występujące powszechnie, pojawiające się w sytuacji przeciążenia bodźcami lub myślami, a także wtedy, gdy mózg otrzymuje sprzeczne informacje z różnych zmysłów i próbuje je dopasować do siebie. Chociaż dezorientacja jest zjawiskiem powszechnym dyslektycy znacznie częściej jej doświadczają, sami ją też wywołują nie wiedząc o tym.

W stanie dezorientacji zostaje zniekształcona percepcja. To co spostrzegamy jako rzeczywiste, naprawdę nie jest zgodne z faktami i sytuacją w otoczeniu. Wypaczeniom ulegają głównie wrażenia ze zmysłu wzroku, słuchu, równowagi oraz poczucia czasu.

Wszystkie objawy dysleksji są objawami dezorientacji.

Tradycyjnie dysleksję diagnozuje się za pomocą testów, których wyniki analizuje się pod kątem symptomów lub patologii. Ze względu na złożoność problemu nie istnieje pewny i nieomylny test diagnostyczny.

Dysleksja jest rozwijającym się procesem zawierającym następujące sekwencje:

1. Osoba napotyka nie rozpoznany obiekt, bodziec - słowo pisane lub mówione.
2. Nie rozpoznany bodziec wywołuje zamęt, a to z kolei wyzwala dezorientację.
3. Dezorientacja powoduje przyjęcie nieprawidłowych danych.
4. Przyjęcie nieprawidłowych danych powoduje popełnianie błędów.
5. Błędy wywołują reakcje emocjonalne.
6. Reakcje emocjonalne doprowadzają do frustracji.
7. Powstają dobre sposoby rozwiązywania problemów wynikające z przyjęcia dezorientacji w procesie rozpoznawania.
8. Na defekt uczenia składają się wszystkie kompulsywne rozwiązania stosowane przez osobę, np. uczenie sie na pamięć, śpiewanie alfabetu, ekstremalna koncentracja.
9. Kompulsywne rozwiązania uniemożliwiają prawdziwe uczenie się.

Oprócz negatywnych aspektów dezorientacji R. Davis podaje również zdolności (talenty) wspólne wszystkim dyslektykom. Składają się one na dar dysleksji:

1. Zdolność dowolnego posługiwania sie funkcją zniekształcania percepcji.
2. Zdolność świadomego kreowania polisensorycznych obrazów mentalnych i operowania nimi w przestrzeni umysłowej.
3. Zdolność do przeżywania wyobrażeń jako rzeczywistości.
4. Preferencje lub tendencje do myślenia niewerbalnego przy minimalnym udziale lub całkowitym braku monologu wewnętrznego.

R. Davis uważa, że jeżeli w/w cechy współwystępują z objawami defektu uczenia się, to możemy bez ryzyka przyjąć, że mamy do czynienia z osobą dyslektyczną.

Metoda skutecznej pomocy dyslektykom (dorosłym i dzieciom) obejmuje procedury:

1. Ocena zdolności percepcyjnych.
2. Przywracanie orientacji - uczy radzenia sobie z dezorientacją, pomaga odnaleźć stabilny punkt lokalizacji oka umysłu , które spostrzega obrazy mentalne, widzi nasze wyobrażenia.
3. Opanowanie symbolu - uczenie się znaczenia symbolu, należy przeplatać z ćwiczeniem czytania.
4. Dobre dostrojenie z wykorzystaniem zmysłu równowagi - pomaga odnaleźć dyslektykowi optymalny punkt orientacji.

Bibliografia:

Ronald D. Davis, Eldon M. Braun: Dar dysleksji, ZYSK I S-KA Wydawnictwo, Poznań 2002.