Objawy ryzyka dysleksji wskazują, że dziecko może stać się dyslektyczne, ale nie przesądzają, że tak będzie.
Wiek niemowlęcy i poniemowlęcy
Dziecko:
- później niż rówieśnicy zaczyna wypowiadać pierwsze słowa, zdania proste
- słabo lub w ogóle nie raczkuje
- późno zaczyna chodzić, biegać
- jest mało zręczne manualnie, nieporadne w samoobsłudze, np. myciu rąk, ubieraniu się, jedzeniu łyżką
- nie próbuje samo rysować
Wiek przedszkolny (3-5lat)
Dziecko:
- mało sprawne w zakresie całego ciała: słabo biega, ma trudności z utrzymaniem równowagi, niezdarnie się porusza, z trudem uczy się jeździć na rowerku trzykołowym, źle funkcjonuje w zabawach ruchowych
- mało sprawne manualnie: przejawia trudności i niechęć do samoobsługi (np. zapinania guzików, sznurowania butów), do zabaw manipulacyjnych (np. nawlekanie korali), źle trzyma ołówek, naciska go za mocno lub za słabo
- słaba koordynacja wzrokowo- ruchowa: ma trudności w ułożeniu budowli z klocków, rysuje niechętnie, nie umie narysować koła jako 3-latek, kwadratu i krzyża jako 4-latek, trójkąta jako 5-latek
- opóźnione w rozwoju lateralizacji: używa na zmianę raz jednej, raz drugiej ręki
- zaburzenia rozwoju spostrzegania wzrokowego i pamięci wzrokowej: rysunki dziecka bogate treściowo, lecz prymitywne w formie, ma trudności w układaniu obrazków pociętych na części, puzzli
- opóźniony rozwój mowy: nieprawidłowo artykułuje wiele głosek, ma trudności z wypowiadaniem złożonych wyrazów, budowaniem wypowiedzi, z zapamiętywaniem nazw (np. posiłków, pór dnia, roku), dłużej niż rówieśnicy posługuje się neologizmami
Klasa zerowa (6-7 lat)
Dziecko:
- mało sprawne w zakresie całego ciała: słabo biega, skacze, ma trudności z rzucaniem i chwytaniem piłki
- mało sprawne manualnie: ma trudności w wykonywaniu precyzyjnych ruchów w zakresie samoobsługi (np. z używaniem widelca, nożyczek, wiązaniem sznurowadeł na kokardkę)
- opóźnione w rozwoju lateralizacji: nadal jest oburęczne
- opóźniona orientacja w schemacie ciała i przestrzeni: ma trudności ze wskazywaniem części ciała, przy określaniu ich terminami: prawa-lewa, nie umie określić kierunku na prawo i na lewo
- ma trudności z rysowaniem rombu, odtwarzaniem złożonych figur geometrycznych, rysowaniem szlaczków
- ma trudności z poprawnym używaniem wyrażeń przyimkowych określających stosunki przestrzenne: nad-pod, za-przed, itp.
- ma wadliwą wymowę, przekręca trudne wyrazy, robi błędy gramatyczne
- ma trudności z zapamiętaniem wiersza, piosenki, więcej niż jednego polecenia w tym samym czasie, nazw dni tygodnia, pór roku, kolejnych posiłków i szeregów cyfrowych, myli nazwy zbliżone fonetycznie
- ma trudności w orientacji w czasie (np. przy określeniu pory roku, dnia, godziny na zegarze)
- ma trudności w różnicowaniu głosek podobnych (np. z-s, p-b, k-g, czyli zaburzenia słuchu fonemowego - więcej informacji tutaj ) trudności z wydzielaniem sylab i głosek ze słów, ich syntezą (zaburzenia analizy i syntezy słuchowej) oraz z manipulowaniem ze strukturą fonologiczną słów (np. odszukaj słowa ukryte w nazwie : słońce, wymyśl rym do słowa: kura)
- ma trudności z wyodrębnieniem elementów z całości, a także z ich syntezą (zaburzenia percepcji wzrokowej) np. podczas układania mozaiki wg wzoru, budowania z klocków, z odszukaniem szczegółów różniących dwa obrazki, z odróżnianiem podobnych kształtów (np. figur geometrycznych, liter m-n, l-t, ) lub identycznych, lecz inaczej położonych w przestrzeni ( np. liter p ? b ?g - d, cyfr 6 ?9 )
- ma trudności w nauce czytania (np. czyta wolno, najczęściej głoskuje i nie zawsze dokonuje poprawnej syntezy, przekręca wyrazy)
- często pisze litery i cyfry zwierciadlanie, pisze od strony prawej do lewej
Współwystępowanie wielu wyżej wymienionych objawów pozwala z większą pewnością stwierdzić ryzyko dysleksji oraz powinno skłonić rodziców, nauczycieli do objęcia dziecka wczesną pomocą.